გაზეთ „ახალი განათლების“ 2020 წლის 13-19 თებერვლის N4 ნომერში აზერბაიჯანულენოვანი პედაგოგებისთვის გამოქვეყნდა რუბრიკა, სახელწოდებით “იურისტის კონსულტაცია” ქართული სტატიის აზერბაიჯანულენოვანი ვერსია ,რომლის ქართული ვარიანტი „საქართველოს პედაგოგთა და მეცნიერთა თავისუფალი პროფკავშირის“ იურისტებმა ანანო ფანჩულიძემ და გიორგი ნანობაშვილმა მოამზადეს.
შეკითხვები შემუშავებულია სპმთპ-ის იურიდიული დეპარტამენტის მიერ, მასწავლებლებისადმი გაწეული კონსულტაციის საფუძველზე.
სპმთპ-ის იურიდიულ დეპარტამენტში ხშირად დასმული კითხვები და სპმთპ-ის იურისტების განმარტებები.
იხილეთ პუბლიკაციის ბმულებზე: http://axaliganatleba.ge/index.php?module=newspaper http://axaliganatleba.ge/upload/newspaper/1581522151.pdf
http://axaliganatleba.ge/index.php?module=newspaper http://axaliganatleba.ge/upload/newspaper/1582103964.pdf
ან გაეცანით პუბლიკაციის ტექსტს უცვლელად ქართულ და აზერბაიჯანულ ენაზე ⤵️
როგორც უკვე დაანონსდა, 2020 წლიდან კრედიტქულების დაგროვების სისტემას „მასწავლებლის პროფესიის რეგულირების წესი“ ჩაანაცვლებს. საინტერესოა, რა შეღავათებს და ვალდებულებებს ითვალისწინებს მასწავლებლებისათვის ეს ნორმატიული აქტი?
„მასწავლებლის პროფესიის რეგულირების წესის მიხედვით“ შეიცვლება პროფესიაში შესვლა, შენარჩუნება და დაწინაურება. აღსანიშნავია, რომ მასწავლებლების მიერ მოპოვებული კრედიტქულები კრედიტქულები არ გაუქმდება, თუმცა, აღარ იარსებებს შიდა მექანიზმებით კრედიტების დაგროვების სისტემა. როგორც ცნობილია, სკოლაში არსებობდა შიდა შეფასების ჯგუფი, რომელიც აფასებდა მასწავლებლის მიერ განხორციელებულ აქტივობებს და ამის მიხედვით ანიჭებდა კრედიტქულებს. მსგავსი სისტემა აღარ იარსებებს. ახალი სისტემის მიხედვით, მასწავლებელს მიეცემა საშუალება დააგროვოს კრედიტქულები გარე მექანიზმებით. ეს გულისხმობს იმას, რომ ის პრაქტიკოსი მასწავლებლები, რომელთაც ყველა სავალდებულო აქტივობა აქვთ გავლილი - ჩააბარეს ორივე გამოცდა, 2 შიდა საგაკვეთილო დაკვირვება, დაგროვებული აქვთ 15 კრედიტქულა, ხუთკრედიტიანი სატრენინგო პროგრამის წარმატებით გავლის შემთხვევაში შეძლებენ 19 კრედიტ-ქულამდე კრედიტების შევსებას და უფროსი მასწავლებლის სტატუსის მოპოვებას. იმ შემთხვევაში, თუ პედაგოგს არ აქვს გამოცდა ჩაბარებული, მაშინ შეუძლია გაიაროს ტრენინგმოდულები, პარალელურად ჩააბაროს გამოცდა და დააგროვოს 19 კრედიტქულა. მეტი სიზუსტისათვის, განვმარტავთ, რომ გარე მექანიზმებს წარმოადგენს ტრენინგები და გამოცდა.
🔽 ყველა პრაქტიკოს მასწავლებელს შეეძლება ტრენინგზე დარეგისტრირება? ხომ არ იქნება ადგილები შეზღუდული რეგისტრაციაზე? რაც შეეხება იმ მასწავლებლებს, რომლებსაც სხვადასხვა აქტივობებით აქვთ მოპოვებული 19 და მეტი კრედიტქულა, მაგრამ კომპეტენციები (თუნდაც ერთ-ერთი) არ აქვთ დადასტურებული, რა ელით მათ?
ტრენინგზე დარეგისტრირება შეეძლება ყველა პრაქტიკოს მასწავლებელს, მათ შორის, ვინც ჯერ არ გასულა გამოცდაზე.
რაც შეეხება მასწავლებლებს, რომელთაც 19 და მეტი კრედიტქულა აქვთ მოპოვებული, მაგრამ არ აქვთ დადასტურებული კომპეტენციები, როგორც პროფესიული უნარების, ასევე საგნობრივი. განვმარტავთ, რომ ორივე კომპეტენციის დადასტურება აუცილებელი წინაპირობაა უფროსის სტატუსის მოსაპოვებლად.
ხუთკრედიტიან ტრენინგზე რეგისტრაცია 15 თებერვლიდან დაიწყება. პედაგოგებს 3 კრედიტის მოპოვება შეეძლებათ საგნობრივი კომპეტენციის ტრენინგებიდან, 2 კრედიტის - პროფესიული უნარების ტრენინგებიდან. მასწავლებლებს ტრენინგ მოდულების წარმატებით გავლის შემთხვევაში, 1-დან 5-მდე კრედიტის დაგროვების შესაძლებლობა ექნებათ. პედაგოგები მათთვის სასურველი და საჭირო კრედიტქულის შესაბამისი ტრენინგმოდულის შერჩევას თავად შეძლებენ.
🔽 შენარჩუნდება თუ არა გამოცდებზე 1, 4, 7 კრედიტის მიღების შესაძლებლობა?
როგორც ცნობილია, პრაქტიკოსი მასწავლებლებისათვის ზაფხულის გამოცდებზე 1, 4 და 7 კრედიტქულის მიღების შესაძლებლობა ისევ ძალაში რჩება.
🔽 პრაქტიკოსი და პროფესიაში შემსვლელი პედაგოგებისთვის განკუთვნილ კომპეტენციის დადასტურების გამოცდაში ხომ არ არის რაიმე სიახლე და როდის ჩატარდება?
უფროსი მასწავლებლის სტატუსის მისანიჭებელი გამოცდა ზაფხულში ჩატარდება. ფორმატი და შინაარსი იქნება იგივე, ცვლილება ეხება მხოლოდ გამოცდის ქულის შენარჩუნებას. წინა სქემის მიხედვით, თუ მასწავლებელი ერთი და იმავე საგანში ორჯერ გავიდოდა გამოცდაზე, ადრინდელი შედეგი უქმდებოდა. ახლი რეგულაციის მიხედვით კი, თუ მასწავლებელმა მეორედ ჩააბარა გამოცდა, წინა გამოცდის შედეგი არ დაეკარგება. მას მიეცემა იმის საშუალება, მიღებული შედეგებიდან, აირჩიოს მისთვის საუკეთესო შედეგი.
🔽 ჩატარდება თუ არა 2020 წელს გამოცდები, წამყვანი და მენტორი მასწავლებლის სტატუსის მოსაპოვებლად?
გამოცდა, რომელიც განკუთვნილი იქნება წამყვანი და მენტორი მასწავლებლის სტატუსის მოსაპოვებლად, წელს ვერ მოესწრება, რადგან უნდა შეიცვალოს მასწავლებლის პროფესიული სტანდარტი. ახალი სტანდარტის პროექტი შემუშავებულია და განხილვის პროცესშია.
🔽 რა გამონაკლისს აწესებს ,,მასწავლებლის პროფესიის რეგულირების წესი“ უფროსი მასწავლებლებისათვის?
წელს, იმ უფროსი პედადოგებისათვის, რომელთაც სურთ წამყვანი მასწავლებლის სტატუსის მოპოვება, მათთვის არის დაშვებული რიგი შეღავათები. უფროს მასწავლებლებს, რომლებსაც 15 კრედიტ ქულა აქვთ დაგროვებული, მათ შორის, სავალდებულო აქტივობები სრულად აქვთ განხორციელებული (2 სამოდელო გაკვეთილი და პედაგოგიური პრაქტიკის კვლევა) და ყველაფერი წარმატებით დაუდასტურათ, გამონაკლისის სახით, სექტემბერიდან დეკემბრის ჩათვლით, ეძლევათ გარე დაკვირვების გავლის უფლება, რის შედეგადაც წამყვანის სტატუსი მიენიჭებათ. იმ უფროს მასწავლებლებს, რომელთაც კვლევა დაუხარვეზდათ, შეუძლიათ დაიწყონ მუშაობა ხარვეზის გამოსწორებისათვის და სავარაუდოდ აპრილიდან მიეცემათ შესაძლებლობა ატვირთონ კვლევები. ვისაც კვლევა დადებითად შეუფასდება, სექტემბრიდან დეკემბრამდე შეეძლებათ გაიარონ რეგისტრაცია გარე დაკვირვებაზე და 2020 წლის ბოლომდე დასრულდება მათთვის წამყვანის სტატუსის მინიჭების პროცესი. ხოლო მასწავლებლებს, რომლებსაც წელს მიენიჭათ უფროსის სტატუსი, მათ ახალი რეგულაციებით მოუწევთ სტატუსის შეცვლა.
🔽 ვინ არიან მასწავლებლობის მაძიებლად რეგისტრაციაზე უფლებამოსილი პირები?
როგორც ცნობილია, საქართველოს განათლების, მეცნიერების, კულტურისა და სპორტის მინისტრის ბრძანებით დამტკიცდა მასწავლებლობის მაძიებელთა რეგისტრაციის პროცედურები და მასწავლებლობის მაძიებლობის პერიოდის გავლის წესი. ბრძანებაში, ასევე, საუბარია იმ პირებზე, რომლებიც არიან უფლებამოსილი პირები რეგისტრაცია გაიარონ მასწავლებლობის მაძიებლის პროგრამაზე. როგორც ბრძანებაშია ნათქვამი, მასწავლებლობის მაძიებლად რეგისტრაციაზე უფლებამოსილი პირებია:
1. 2023 წლამდე მასწავლებლობის მაძიებელი შეიძლება იყოს ნებისმიერი პირი, რომელსაც აქვს არანაკლებ ბაკალავრის ან მასთან გათანაბრებული აკადემიური ხარისხი და მას არ მოეთხოვება ეროვნული სასწავლო გეგმის შესაბამისი საგნის/საგნობრივი ჯგუფის აკადემიური ხარისხის ფლობა, ასევე, სამხედრო/სასპორტო პროფესიული განათლების მქონე პირი.
2. ამ მუხლის პირველი პუნქტით გათვალისწინებული პირები ვალდებული არიან ზოგადსაგანმანათლებლო დაწესებულებაში მასწავლებლობის მაძიებლად დასაქმებამდე ჩააბარონ იმ საგნის გამოცდა, რომლის სწავლებაც სურთ ზოგადსაგანმანათლებლო დაწესებულებაში.
3. მასწავლებლობის მაძიებლად მიიჩნევა ასევე პირი, რომელიც2018−2019 სასწავლო წლის დასაწყისისათვის ასწავლიდა ზოგადსაგანმანათლებლო დაწესებულებაში და მასწავლებლის პროფესიული განვითარებისა და კარიერული წინსვლის სქემაში ჩართული არ იყო.
🔽 რას მოიცავს მასწავლებლობის მაძიებლობის პროგრამა:
„მასწავლებლობის მაძიებელთა რეგისტრაციის და მასწავლებლობის მაძიებლობის პერიოდის გავლის წესისა და მასწავლებლობის მაძიებლობის პერიოდის გავლის დამადასტურებელი დოკუმენტის ნიმუშისა და გაცემის წესის დამტკიცების შესახებ“ ბრძანების მიხედვით მასწავლებლობის მაძიებლობის პროგრამა მოიცავს ორ ძირითად მიმართულებას, ესენია: აკადემიური კურსი და პედაგოგიური პრაქტიკის კურსი, რომელიც ითვალისწინებს მაძიებლისთვის როგორც თეორიული ცოდნის გაღრმავებას, აგრეთვე პრაქტიკული ცოდნის მიღებასა და გავლას ზოგადსაგანმანათლებლო დაწესებულებაში.
🔽 როგორ მოხდება მაძიებლისათვის გავლილი კურსის შეფასება?
მასწავლებლობის მაძიებლის მიერ მასწავლებლობის მაძიებლობის პროგრამის პედაგოგიური პრაქტიკის კურსის დასრულების შემდგომ, სკოლის დირექტორი აფასებს მასწავლებლის პროფესიულ საქაღალდეში განთავსებულ დოკუმენტებს და იღებს გადაწყვეტილებას მასწავლებლობის მაძიებლის მიერ პედაგოგიური პრაქტიკის კურსის გავლის დადებითად ან უარყოფითად შეფასების შესახებ, რის შესახებაც წერილობითი ფორმით მიმართავს ცენტრს. მასწავლებლობის მაძიებლობის პროგრამის აკადემიური კურსის შეფასებას ახორციელებს ცენტრი, ხოლო პედაგოგიური პრაქტიკის კურსის შეფასებას– ზოგადსაგანმანათლებლო დაწესებულება. მასწავლებლობის მაძიებლის მიერ მასწავლებლობის მაძიებლობის პროგრამა ითვლება წარმატებულად გავლილად, თუ მასწავლებლობის მაძიებელი აკადემიურ და პედაგოგიური პრაქტიკის კურსში შეფასდება დადებითად.
🔽 მოხდება თუ არა მაძიებლობის პროგრამის გავლის პერიოდის ანაზღაურება და რა იქნება მათი საქმიანობა ამ პერიოდში?
რასაკვირველია, მაძიებლობის პროგრამის პერიოდი ანაზღაურებადია, ვინაიდან, პედაგოგები ამ დროს ჩვეულებრივ ასწავლიან საგანს და ამის პარალელურად გადიან მასწავლებლობის მაძიებლობის კურსს მაძიებლობის პროგრამაზე. ამ პერიოდში მათი ანაზღაურება უტოლდება პრაქტიკოსი მასწავლებლის ანაზღაურებას.
🔽 რატომ არ მიეცემა დანამატი სრულად უფროს, წამყვან და მენტორ მასწავლებლებს, იმ შემთხვევაში, როდესაც სკოლაში შესაბამის საგნობრივ ჯგუფში შემავალი საგნის/საგნებისათვის გათვალისწინებული საგაკვეთილო საათების რაოდენობა ნაკლებია ამ დანამატის სრული ოდენობის მისაღებად საჭირო საგაკვეთილო საათების რაოდენობაზე?
განათლების, მეცნიერების, კულტურისა და სპორტის მინისტრის 126/ნ ბრძანების მოთხოვნების თანახმად, ასეთ შემთხვევაში, მხოლოდ უცხოენის პედაგოგებს ეძლევათ სრულად სტატუსის დანამატი.
საქართველოს პედაგოგთა და მეცნიერთა თავისუფალ პროფკავშირს მიგვაჩნია, რომ ზემოაღნიშნული ნორმა დისკრიმინაციულია სხვა საგნის პედაგოგთა მიმართ .ასეთი მიდგომები უარყოფითადმოქმედებსმასწავლებელთა მოტივაციასა და სწავლების ხარისხზე, ასევე, ქმნის ეჭვს სხვა საგნების აქტუალურობასა და თანაბარ მნიშვნელოვნობასთან დაკავშირებით.
ამ პრობლემის გადაჭრის მიზნით, 2016 წლის ივლისს, პედაგოგთა და მეცნიერთა თავისუფალმა პროფკავშირმა ინიციატივით მიმართა განათლების მინისტრს და მოითხოვა ცვლილებების განხორციელება კანონში. განათლების მინისტრმა დადებითად გადაწყვიტა საკითხი და განათლების სამინისტროში შემუშავდა პროექტი, განათლებისა და მეცნიერების მინისტრის N126/ნ ბრძანებაში ცვლილებების შესახებ ,,თუ სკოლაში შესაბამის საგნობრივ ჯგუფში შემავალი საგნის/საგნებისათვის გათვალისწინებული საგაკვეთილო საათების რაოდენობა ნაკლებია, დანამატის სრული ოდენობის მისაღებად საჭირო საგაკვეთილო საათების რაოდენობაზე, მასწავლებელს დანამატი უნდა მიეცეს სრულად“. მინისტრების ცვლილებების გამო, გადაწყვეტილების მეღება დროში გაიწელა და ეს საკითხი შეჩერდა. ჩვენ არაერთგზის შევახსენეთ მინისტრებს და მოვითხოვეთ ზემოაღნიშნულ ნორმატიულ აქტში ცვლილების განხორციელება.
ზემოაღნიშნულ პრობლემასთან დაკავშირებით ხშირად მოგვმართავენ საბუნებისმეტყველო და საზოგადოებრივი მეცნიერების საგნის მასწავლებლები, რომელთაც გააჩნიათ სამართლიანი პროტესტი და გულისტკივილი.
იმედი გვაქვს პრობლემა საბოოლოდ გადაიჭრება უახლოეს მომავალში. საქართველოს პედაგოგთა და მეცნიერთა თავისუფალი პროფკავშირი ძალას არ იშურებს ამის გამოსასწორებლად.
ანანო ფანჩულიძე, გიორგი ნანობაშვილი
საქართველოს პედაგოგთა და მეცნიერთა თავისუფალი პროფკავშირის იურისტები
toplanılma sistemini „Müəllimlik peşəsini tənzimləyən qayda“ əvəz edəcəkdir. Maraqlıdır ki, bu normativ akt müəllimlər üçünhansı güzəştləri və öhdəlikləri nəzərdə tutur?„Müəllimlik peşəsini tənzimləyən qaydaya əsasən“ peşəyə giriş,peşənin qorunub saxlanılması və irəliləyiş dəyişəcəkdir.Qeyd etmək lazımdır ki, müəllimlər tərəfindən əldə edilmiş kreditballar ləğv olunmayacaqdır, amma daxili mexanizmlərlə kreditlərin toplanılma sistemi olmayacaqdır. Məlum olduğu kimi, məktəbdə daxili qiymətləndirmə qrupu fəaliyyət göstərirdi və bu da müəllim tərəfindən həyata keçirilən fəallıqları qiymətləndirir və bunun əsasında kredit balları verirdi. Oxşar sistem mövcud olmayacaqdır. Yeni sistemə əsasən, müəllimə kənar mexanizmlərlə kredit balları toplamaq imkanı verilir. Bu onu bildirir ki, bütün icbari fəallıqlardan keçmiş təcrübəçi müəllimlər hər iki imtahanı vermiş, 2 daxili dərs müşahidəsini keçmiş,5 kredit bal toplamışlar və beşkreditli treninq proqramını nailiyyətlə verdikləri halda isə 19 kredit bala qədər kreditlərini tamamlaya və baş müəllim statusunu əldə edə bilərlər. Müəllim imtahanı verə bilmədiyi halda, treninq-modulları keçə, paralel olaraq, imtahanı verə və 19 kredit bal toplaya bilər. Daha aydınlıq gətirmək üçün açıqlayaq ki, kənar mexanizmləri treninqlər və imtahan təqdim edir. Hər bir təcrübəçi müəllim treninqdə qeydiyyatdan keçə bilərmi? Qeydiyyat zamanı yerlər məhdud olmayacaq ki? Müxtəlif fəallıqlarla 19 və daha çox kredit bal əldə edən, amma kompetensiyaları (hətta biri də) təsdiq olunmayan müəllimləri nə gözləyir?
Treninqdə hər bir təcrübəçi müəllim qeydiyyatdan keçə bilər, o cümlədən, hələ imtahana çıxmamış müəllim də. 19 və daha çox kredit bal toplayan, amma həm peşəkarlıq bacarıqları, eləcə də fənn kompetensiyaları təsdiq olunmamış müəllimlərə gəldikdə isə, izah edirik ki, baş müəllim statusunu əldə etmək üçün hər iki kompetensiyanın təsdiqlənməsi vacib ön şərtdir. Beşkreditlik treninqə qeydiyyat fevralın 15-dən etibarən başlayacaqdır. Müəllimlər fənn kompetensiyası treninqlərindən 3 kredit əldə edə biləcəklər, peşəkar bacarıqlar treninqlərindən isə - 2 kredit. Müəllimlər treninq-modulları nailiyyətlə keçdikləri halda, 1-dən 5-ə qədər kredit qazanmaq imkanına malik olacaqlar. Müəllimlər istənilən və lazımi kredit balın müvafiq treninq modulunu özləri seçə bilərlər. İmtahanlarda 1,4, 7 kreditin əldə edilməsi imkanı saxlanılacaqdırmı? Məlum olduğu kimi, təcrübəçi müəllimlər üçün yay imtahanlarında 1,4 və 7 kredit balın qazanılması imkanı yenə də qüvvədə olacaqdır. Təcrübəçi və peşəyə daxil olan müəllimlər üçün nəzərdə tutulmuş kompetensiyanın təsdiq olunması imtahanında hər hansı bir yenilik varmı və nə vaxt keçiriləcəkdir? Baş müəllim statusunun əldə edilməsi imtahanı yayda keçiriləcəkdir. Format və məzmun eyni qalacaq, dəyişiklik yalnız imtahan balının saxlanılmasına aiddir. Ötən sxemə əsasən, müəllim eyni fənn üzrə iki dəfə imtahana çıxdığı halda, onun əvvəlki nəticəsi ləğv olunurdu. Yeni tənzimləmələrə əsasən isə müəllimin ikinci dəfə imtahanı verdiyi halda, ötən imtahanın nəticəsi itməyəcəkdir. Ona imkan veriləcəkdir ki, əldə edilmiş nəticələrdən onun üçün ən yaxşı nəticəni seçə bilsin. Aparıcı və mentor müəllim statusunu qazanmaq üçün 2020-ci ildə imtahanlar keçiriləcəkmi və ya yox? Aparıcı və mentor müəllim statusunu əldə etmək üçün nəzərdə tutulmuş imtahan bu il çatdırılmayacaqdır, çünki müəllimin peşəkarlıq standartı dəyişməlidir. Yeni standartın layihəsi üzərində işlər davam edir və baxılma prosesindədir. „Müəllimlik peşəsinin tənizmlənmə qaydası“ baş müəllimlər üçün hansı istisnanı təsis edir? Bu il aparıcı müəllim statusunu əldə etmək istəyən baş müəllimlər üçün bir sıra güzəştlərə yol verilir. 15 kredit bal toplamış, o cümlədən, icbari fəallıqları tam həyata keçirmiş (2 model dərs və pedaqoji təcrübənin tədqiqi) və hər şeyi nailiyyətlə təsdiqlənən baş müəllimlərə, istisna şəklində, sentyabr ayından dekabr ayı da daxil olmaqla kənar müşahidəni keçmək hüququ verilir ki, bunun nəticəsində də aparıcı statusunu əldə edə bilərlər. Tədqiqatlarında nöqsanlar tapılan baş müəllimlər nöqsanların düzəldilməsi üzərində işə başlaya bilərlər və ehtimal ki, onlara apreldən tədqiqatlarını yükləmək imkanı veriləcəkdir. Kimin tədqiqatı müsbət qiymətləndiriləcəksə, həmin müəllim sentyabrdan dekabra qədər kənar müşahidənin qeydiyyatından keçə bilər və 2020-ci ilin sonuna qədər onlar üçün aparıcı müəllim statusunun verilmə prosesi davam edəcəkdir. Bu il baş müəllim statusunu əldə edən müəllimlər isə yeni tənzimləmələrlə statusu dəyişməlidirlər. Axtarıcı müəllimliyə hansı səlahiyyətli şəxslər qeydiyyatdan keçə bilərlər? Gürcüstan Təhsil, elm, mədəniyyət və idman nazirinin fərmanı ilə axtarıcı müəllimlərin qeydiyyat prosedurları və axtarıcı müəllimlik dövrü qaydası təsdiq olundu.Eləcə də fərmanda söhbət həmin şəxslərdən gedir, hansılar axtarıcı müəllimlik proqramında qeydiyyatdan keçməyə səlahiyyətlidirlər. Fərmanda deyildiyi kimi, axtarıcı müəllimliyə qeydiyyatdan keçməyə səlahiyyətli şəxslərdir:1. 2023-cü ilə qədər ən azından bakalavr və ya buna bərabər tutulan akademik dərəcəsi olan və Milli tədris planının müvafiq fənni/fənn qrupu üzrə akademik dərəcəyə malik, eləcə də hərbi/idman peşə təhsili olan şəxs axtarıcı müəllim ola bilər. 2. Bu maddənin birinci bəndi ilə nəzərdə tutulmuş şəxslər ümumtəhsil müəssisəsində axtarıcı müəllimliyə başlayana qədər ümumtəhsil müəssisəsində tədris etmək istədikləri fənn üzrə imtahanı verməlidirlər.
Treninqdə hər bir təcrübəçi müəllim qeydiyyatdan keçə bilər, o cümlədən, hələ imtahana çıxmamış müəllim də. 19 və daha çox kredit bal toplayan, amma həm peşəkarlıq bacarıqları, eləcə də fənn kompetensiyaları təsdiq olunmamış müəllimlərə gəldikdə isə, izah edirik ki, baş müəllim statusunu əldə etmək üçün hər iki kompetensiyanın təsdiqlənməsi vacib ön şərtdir. Beşkreditlik treninqə qeydiyyat fevralın 15-dən etibarən başlayacaqdır. Müəllimlər fənn kompetensiyası treninqlərindən 3 kredit əldə edə biləcəklər, peşəkar bacarıqlar treninqlərindən isə - 2 kredit. Müəllimlər treninq-modulları nailiyyətlə keçdikləri halda, 1-dən 5-ə qədər kredit qazanmaq imkanına malik olacaqlar. Müəllimlər istənilən və lazımi kredit balın müvafiq treninq modulunu özləri seçə bilərlər. İmtahanlarda 1,4, 7 kreditin əldə edilməsi imkanı saxlanılacaqdırmı? Məlum olduğu kimi, təcrübəçi müəllimlər üçün yay imtahanlarında 1,4 və 7 kredit balın qazanılması imkanı yenə də qüvvədə olacaqdır. Təcrübəçi və peşəyə daxil olan müəllimlər üçün nəzərdə tutulmuş kompetensiyanın təsdiq olunması imtahanında hər hansı bir yenilik varmı və nə vaxt keçiriləcəkdir? Baş müəllim statusunun əldə edilməsi imtahanı yayda keçiriləcəkdir. Format və məzmun eyni qalacaq, dəyişiklik yalnız imtahan balının saxlanılmasına aiddir. Ötən sxemə əsasən, müəllim eyni fənn üzrə iki dəfə imtahana çıxdığı halda, onun əvvəlki nəticəsi ləğv olunurdu. Yeni tənzimləmələrə əsasən isə müəllimin ikinci dəfə imtahanı verdiyi halda, ötən imtahanın nəticəsi itməyəcəkdir. Ona imkan veriləcəkdir ki, əldə edilmiş nəticələrdən onun üçün ən yaxşı nəticəni seçə bilsin. Aparıcı və mentor müəllim statusunu qazanmaq üçün 2020-ci ildə imtahanlar keçiriləcəkmi və ya yox? Aparıcı və mentor müəllim statusunu əldə etmək üçün nəzərdə tutulmuş imtahan bu il çatdırılmayacaqdır, çünki müəllimin peşəkarlıq standartı dəyişməlidir. Yeni standartın layihəsi üzərində işlər davam edir və baxılma prosesindədir. „Müəllimlik peşəsinin tənizmlənmə qaydası“ baş müəllimlər üçün hansı istisnanı təsis edir? Bu il aparıcı müəllim statusunu əldə etmək istəyən baş müəllimlər üçün bir sıra güzəştlərə yol verilir. 15 kredit bal toplamış, o cümlədən, icbari fəallıqları tam həyata keçirmiş (2 model dərs və pedaqoji təcrübənin tədqiqi) və hər şeyi nailiyyətlə təsdiqlənən baş müəllimlərə, istisna şəklində, sentyabr ayından dekabr ayı da daxil olmaqla kənar müşahidəni keçmək hüququ verilir ki, bunun nəticəsində də aparıcı statusunu əldə edə bilərlər. Tədqiqatlarında nöqsanlar tapılan baş müəllimlər nöqsanların düzəldilməsi üzərində işə başlaya bilərlər və ehtimal ki, onlara apreldən tədqiqatlarını yükləmək imkanı veriləcəkdir. Kimin tədqiqatı müsbət qiymətləndiriləcəksə, həmin müəllim sentyabrdan dekabra qədər kənar müşahidənin qeydiyyatından keçə bilər və 2020-ci ilin sonuna qədər onlar üçün aparıcı müəllim statusunun verilmə prosesi davam edəcəkdir. Bu il baş müəllim statusunu əldə edən müəllimlər isə yeni tənzimləmələrlə statusu dəyişməlidirlər. Axtarıcı müəllimliyə hansı səlahiyyətli şəxslər qeydiyyatdan keçə bilərlər? Gürcüstan Təhsil, elm, mədəniyyət və idman nazirinin fərmanı ilə axtarıcı müəllimlərin qeydiyyat prosedurları və axtarıcı müəllimlik dövrü qaydası təsdiq olundu.Eləcə də fərmanda söhbət həmin şəxslərdən gedir, hansılar axtarıcı müəllimlik proqramında qeydiyyatdan keçməyə səlahiyyətlidirlər. Fərmanda deyildiyi kimi, axtarıcı müəllimliyə qeydiyyatdan keçməyə səlahiyyətli şəxslərdir:1. 2023-cü ilə qədər ən azından bakalavr və ya buna bərabər tutulan akademik dərəcəsi olan və Milli tədris planının müvafiq fənni/fənn qrupu üzrə akademik dərəcəyə malik, eləcə də hərbi/idman peşə təhsili olan şəxs axtarıcı müəllim ola bilər. 2. Bu maddənin birinci bəndi ilə nəzərdə tutulmuş şəxslər ümumtəhsil müəssisəsində axtarıcı müəllimliyə başlayana qədər ümumtəhsil müəssisəsində tədris etmək istədikləri fənn üzrə imtahanı verməlidirlər.
3. 2018-2019-cu dərs ilinin əvvəli üçün ümumtəhsilmüəssisəsində tədris edən və müəllimin peşəkar inkişafı və karyerairəliləyişi sxeminə cəlb olunmamış şəxs axtarıcı müəllim hesab edilir.Axtarıcı müəllim proqramı nədən ibarətdir?„Axtarıcı müəllimin qeydiyyatı və axtarıcılıq dövrünün keçid qaydası və axtarıcılıq müddətini təsdiqləyən sənədin nümunəsi və verilməsi qaydasının təsdiq edilməsi haqqında“ fərmana əsasən, axtarıcı müəllim proqramı iki əsas istiqamətdən ibarətdir. Bunlardır: akademik kurs və pedaqoji təcrübə kursu. Bunlar da axtarıcı müəllim üçün həm nəzəri biliyin dərinləşdirilməsini, eləcə də ümumtəhsil müəssisəsində praktiki biliyin qəbulunu və təsirini nəzərdə tuturlar. Axtarıcı üçün keçilmiş kursun qiymətləndirilməsi necə baş verəcəkdir? Axtarıcı müəllim axtarıcılıq proqramının pedaqoji təcrübə kursunu başa çatdırdıqdan sonra məktəbin direktoru onun peşəkar qovluğundakı sənədləri qiymətləndirir və axtarıcı müəllim tərəfindən pedaqoji təcrübə kursunun keçilməsinin müsbət və ya mənfi qiymətləndirilməsi haqqında qərar qəbul edir və yazılı formada Mərkəzə müraciət edir. Axtarıcı müəllimlik proqramının akademik kursunu Mərkəz qiymətləndirir, pedaqoji təcrübə kursunun qiymətləndirilməsini isə - ümumtəhsil müəssisəsi. Axtarıcı müəllimin akademik və pedaqoji təcrübə kursu müsbət qiymətləndirildiyi halda, onun tərəfindən axtarıcılıq proqramı nailiyyətli keçilmiş hesab edilir. Axtarıcılıq proqramının keçilməsi dövrü ödənişlimi olacaqdır və axtarıcı müəllimlərin bu dövrdə fəaliyyəti nədən ibarətdir? Əlbəttə ki, axtarıcılıq proqramı dövrü ödənişlidir, çünki müəllimlər bu vaxt ərzində adi qaydada fənni tədris edirlər və paralel olaraq, axtarıcılıq proqramında axtarıcı müəllim kursunu keçirlər. Bu dövrdə onların ödənişi təcrübəçi müəllimin maaşına bərabər olur. Məktəbdə müvafiq fənn qrupuna daxil olan fənn/fənlər üçün nəzərdə tutulmuş dərs saatlarının miqdarına əlavənin tam həcmini almaq üçün lazımi dərs saatlarının miqdarından az olduğu halda, nə üçün baş, aparıcı və mentor müəllimlərə əlavə bütövlükdə verilmir? Təhsil, elm, mədəniyyət və idman nazirinin 126/N əmrinə əsasən, belə bir halda, yalnız xarici dil müəlliminə tam status əlavəsi verilir. Gürcüstan Müəllimlərinin və Alimlərinin Azad Peşəkar İttifaqı hesab edir ki, qeyd edilən norma başqa fənn müəllimlərinə qarşı diskriminativ haldır. Belə bir yanaşma müəllimlərin motivasiyasına və tədrisin keyfiyyətinə mənfi təsir göstərir, eləcə də başqa fənlərin aktivliyini və bərabər əhəmiyyətini şübhə altına salır. Bu problemin həlli məqsədilə, 2016-cı ilin iyulunda Müəllimlərin və Alimlərinin Azad Peşəkar İttifaqının öz təşəbbüsü ilə Təhsil nazirinə müraciət edib qanunda dəyişikliklərin edilməsini tələb etdi. Təhsil naziri məsələni müsbət həll etdi və Təhsil Nazirliyində təhsil və elm nazirinin № 126/N fərmanında dəyişikliklərin edilməsi haqqında layihə işlənib hazırlandı: „məktəbdə müvafiq fənn qrupuna daxil olan fənn/fənlər üçün nəzərdə tutulmuş dərs saatlarının miqdarı az olduğu halda, əlavənin tam həcmini almaq üçün lazımi dərs saatlarının miqdarına əlavə bütövlükdə verilməlidir“. Nazirlərin dəyişməsinə görə, qərarın qəbulu uzandı və bu məsələ dayandırıldı. Biz dəfələrlə nazirlərə xatırlatmışıq və müvafiq normativ aktda dəyişikliklərin həyata keçirilməsini xahiş etmişik. Sözügedən problemlə bağlı tez-tez təbiətşünaslıq və ictimai elmlər fənninin müəllimləri bizə müraciət edirlər. Onların etirazları haqlıdır və ürək ağrıdır. Ümid edirik ki, yaxın gələcəkdə problem qəti şəkildə öz həllini tapacaq və bunun üçün də Gürcüstan Müəllimləri və Alimlərinin Azad Peşəkar İttifaqı var-qüvvəsini əsirgəməyəcəkdir.
ANANO PANÇULIDZE, QIORQI NANOBAŞVILI
Gürcüstan Müəllimləri və Alimlərinin Azad Peşəkar
İttifaqının hüquqşünasları
Tərcüməçi – QIZXANIM ƏHMƏDOVA